Govorilo se da su bunjevački Hrvati i katolički Srbi, a oni su oduvek želeli da se izjašnjavaju kao Bunjevci, koji govore maternjim bunjevačkim jezikom i ispovedaju katoličku veru. Reč je o slovenskom narodu, koji u najvećem broju naseljava prostore severne Srbije – Vojvodine i južne Mađarske, tačnije, prostor između Baje u Mađarskoj, Sombora i Subotice u Srbiji.
Prema popisu stanovništva iz 2011. godine, na teritoriji Srbije bilo ih je ukupno 16.706, što je činilo 0,23% od ukupnog stanovništva zemlje. Na osnovu procene, u opštini Subotica je među Bunjevcima iste godine bilo 7.240 osoba ili 46,58%, koje nisu koristile bunjevački govor kao svoj maternji jezik, a u opštini Sombor ih je bilo oko 1.671 ili 81,19%.
Međutim, maja prošle godine bunjevački jezik je na devetoj sednici Skupštine grada Subotice, Odlukom o izmenama Statuta Grada Subotice, uveden u ravnopravnu službenu upotrebu na teritoriji grada.
Gradonačelnik Subotice Stevan Bakić tada je rekao da “Bunjevci na ovom području žive već tri i po veka, da imaju dugu tradiciju i svoje običaje i da su uvek bili lojalni i ovom gradu, i državi Srbiji”.
– Danas smo stavili pečat na našu jedinstvenost i specifičnost, kako u ovom regionu tako i u Evropi i šire. Ovo je, istovremeno, i potvrda da država Srbija, koja je u februaru 2006. godine ratifikovala Evropsku povelju o regionalnim i manjinskim jezicima, međunarodnu konvenciju koja se bavi zaštitom jezičkih prava tradicionalnih kulturnih zajednica Evrope, svoje ugovorne obaveze ispunjava u celosti – naglasio je tom prilikom Bakić.
Istom prilikom Predsednik Skupštine grada Subotice Balint Pastor istakao je da je Nacionalni savet bunjevačke nacionalne manjine osnovan pre 18 godina, da postoji i nastava, izučavanje bunjevačkog jezika u obrazovnom sistemu.
– Znači sve to postoji 15, 18 ili više godina. Ukoliko je sve to tako, a tako je, zaista ne vidim razlog da i jezik Bunjevaca ne bude u službenoj upotrebi, kao što su srpski, mađarski i hrvatski jezik – podvukao je Pastor.
Ubrzo nakon ove odluke doneta je i odluka o nazivima naseljenih mesta u gradu Subotici na bunjevačkom jeziku.
– Sada jedna pravna odluka Grada omogućava da svi oni narodi koji žive na teritoriji grada Subotice, a pogotovo istorijski posebno značajni, dobiju isti tretman. To je ono što je posebno važno. A što se tiče samih naziva koji su danas utvrđeni, lepo je reći i to da je poznato da je Subotica kroz istoriju menjala veliki broj naziva. I grad Subatica, kako je formalno utvrđeno da se na bunjevačkom kaže, naziv je koji je bio vekovima prisutan u bunjevačkom narodu, a sada je samo ozvaničen da bude prisutan i u službenoj upotrebi – rekao je tada Sava Stambolić, šef Kabineta gradonačelnika Sava Stambolić.
Sa ovom praksom se nastavilo i ove godine, pa je 13. oktobra, na 132. godišnjicu Gradske biblioteke Subotica, upriličena svečanost na kojoj je otkrivena nova tabla na kojoj je ispisan naziv ove ustanove na sva četiri jezika koja su u Subotici u službenoj upotrebi.
Negodovanje Hrvata
Politički predstavnici hrvatske nacionalne manjine u Subotici bili su protiv donošenja odluke o izmenama Statuta, jer Bunjevce ne smatraju posebnom nacionalnom zajednicom, već delom svoje.
Reagovalo je i Ministarstvo spoljnih poslova Hrvatske, koje je još u martu 2021. godine prenelo poruku ministra Gordana Grlić Radmana, koji je rekao da je Zagreb poslao Beogradu protestnu notu jer bi “uvrštavanje bunjevačkog jezika kao službenog dovelo u pitanje postupanje Srbije u ostvarenju obaveza koje se odnose na prava hrvatske nacionalne manjine”.
Predsednik Demokratskog saveza Hrvata u Vojvodini Tomislav Žigmanov rekao je da će “zatražiti zaštitu i pokrenuti inicijativu ustavnosti ovakve odluke, ali da se bunjevačkog dijalekta neće odricati”, preneo je radio Slobodna Evropa.
– Ovom odlukom je završena jedna dugotrajna i ozbiljna procedura izmene Statuta, a celokupna procedura je urađena u skladu sa zakonom – rekao je predsednik Saveza bačkih Bunjevaca (SBB) Mirko Bajić i dodao da “oni ostaju dosledni u nastojanju da u budućnosti jedni druge međusobno poštuju, bez obzira na osporavanja tokom javne rasprave i na sve ono što je izrečeno da je ‘bunjevački takozvani jezik, da su Bunjevci takozvani narod, da su Bunjevci Hrvati, ali eto ima nekih koji neće da budu Hrvati’“.
O Bunjevcima
Bunjevci su zajedno sa Srbima branili granice od najezde Turaka na sever Evrope. Odigrali su značajnu ulogu u prisajedinjenju Vojvodine Kraljevini Srbiji 1918. godine. U svojoj istoriji bili su izloženi asimilaciji od većinskih vladajućih naroda sa kojima su živeli, a najveća asimilacija izvršena je od komunističkih vlasti 1945. godine kada su jednim dekretom pripojeni hrvatskom korpusu.
U svom govoru koriste štokavsko-ikavsko narečje. Najviša institucija bunjevačkog naroda je Nacionalni savet bunjevačke nacionalne manjine. Aktivan je i Savez bačkih Bunjevaca, a postoji i Bunjevački informativni centar, čije je informativno glasilo portal bunjevci.net.
