Očuvanje prava manjina je važno pitanje za društvo i lokalne vlasti u Mali Iđošu, kao i širom Srbije. Država Srbija ima zakone i politike kojima se štite prava nacionalnih manjina, uključujući pravo na obrazovanje na maternjem jeziku, kulturnu autonomiju i pravo na zapošljavanje bez diskriminacije.
Poštovanje prava manjina nije samo moralna obaveza, već i pravna obaveza, kako u okviru nacionalnih zakona tako i prema međunarodnim konvencijama i ugovorima. Kroz ove napore, društva postaju otvorenija, inkluzivnija i pravednija, što donosi samo korist njihovim članovima.
Kakva je struktura stanovništva u Malom Iđošu prema poslednjem popisu?
Opština Mali Iđoš ima veoma raznovrsno stanovništvo koje pripada različitim nacionalnim i etničkim grupama. Mađari čine većinski deo stanovništva opštine Mali Iđoš, od 9.983 stanovnika, prema poslednjem popisu 5.174 čine Mađari. Kao najbrojnija nacionalna manjina u opštini imaju značajno prisustvo i doprinos u kulturi i društvu ovog regiona. Mađarski jezik je takođe i u službenoj upotrebi u opštini i koristi se u obrazovanju u školama.
Crnogorci prema poslednjem popisu čine 1.226 stanovnika. Još od 2010. godine crnogorski jezik je uveden u službenu uporebu u Malom Iđošu, ravnopravno sa srpskim i mađarskim.
Romi su na četvrtom mestu prema prisutnosti u opštini Mali Iđoš. Romi su manjina koja često suočava s socijalnim i ekonomskim izazovima, uključujući pristup obrazovanju i zapošljavanju.
Pored mađarske i romske manjine koje su najbrojnije, u opštini su u manjoj meri prisutni Albanci, Hrvati, Rusini, Makedonci, Ukrajinci.
Pristupi koji doprinose razvoju tolerancije
Tolerancija i razumevanje između različitih manjinskih i većinskih zajednica su ključni za stvaranje harmoničnog društva u opštini Mali Iđoš, ali i u drugim mestima gde su prisutne različite manjinske zajednice. Nekoliko faktora i pristupa mogu doprineti razvoju tolerancije i razumevanja među manjinama i većinskom stanovništvom:
-Promovisanje obrazovanja o različitim kulturama, jezicima i tradicijama može pomoći u razbijanju predrasuda i stereotipa. Škole mogu organizovati programe i događaje koji promovišu multikulturalizam i međuetničku saradnju.
Organizovanje kulturnih događaja, festivala i aktivnosti koji omogućavaju manjinama da podele svoju kulturu i tradiciju sa širom zajednicom može doprineti boljem razumevanju i poštovanju različitosti.
Od najznačajnih manifestacija ističemo međunarodnu, kulturnu manifestaciju – susreti dečjih i školskih dramskih grupa na mađarskom jeziku koji se održava u maju i najznačajniji događaj koji se tokom leta održava u Malom Iđošu je festival mađarske kulture „Domboš fest“, pre svega je muzički festival ali se prikazuju i filmovi, organizuju se literarni programi kao i gastronomski sadržaji.
Što se tiče crnogorske nacionalne manjice, na dan državnosti i za dan nezavisnosti Crne Gore organizuju se različite kulturno-umetničke manifestacije.
U Malom Iđošu se tradicionalno održava međunarodni festival kratkometražnih filmova “FROM”. Festival afirmiše kulturu Romske nacionalne manjine i filmske stvaraoce koji u formi “kratkog metra” obrađuje kroz igrane, dokumentarne i animirane filmove težak socijalni položaj romske zajednice, rano sklapanje brakova kao i kulturološke razlike koje se na razne načine prevazilaze.
-Podsticanje interakcije i saradnje između različitih zajednica kroz zajedničke projekte, sportske aktivnosti, umetničke inicijative i volonterski rad može pomoći u izgradnji međusobnih veza i razumevanja.
-Promovisanje medijske pismenosti i odgovornog novinarstva može pomoći u suzbijanju stereotipa i negativnih prikaza manjinskih grupa u medijima.
-Važno je da se zakoni protiv diskriminacije primenjuju dosledno i da postoje mehanizmi za prijavljivanje i rešavanje slučajeva diskriminacije. Takođe, politike koje promovišu ravnopravnost i inkluziju treba da budu aktivno podržane. Manjine treba da imaju pravo da učestvuju u političkom životu, bilo kroz izbor predstavnika ili kroz savetodavne tela koja se bave njihovim pitanjima. Takođe, treba da imaju pristup javnim službama i zapošljavanju bez
diskriminacije.
-Organizacije civilnog društva i lokalne vlasti mogu podržati inicijative za dijalog između različitih kultura i zajednica kako bi se razgovaralo o pitanjima koja ih tiču i kako bi se tražila zajednička rešenja.
-Promovisanje svesti o ljudskim pravima i univerzalnim vrednostima može pomoći u stvaranju zajednice koja poštuje prava i dostojanstvo svih njenih članova.
-Država treba da obezbedi efikasne mehanizme zaštite od nasilja, pretnji i diskriminacije prema pripadnicima manjina. To uključuje i pravosudni sistem koji reaguje na slučajeve kršenja prava manjina.
Tolerancija i razumevanje zahtevaju napore svih članova zajednice, kako pojedinaca tako i institucija. Kroz kontinuirani rad na ovim poljima, opština Mali Iđoš može postati primer inkluzivnog i raznolikog društva gde se poštuju i štite prava svih njegovih stanovnika, bez obzira na njihovu etničku ili nacionalnu pripadnost.
“Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva”
