Zaštita životne sredine podrazumeva zaštitu voda, vazduha, tla, prirodnih resursa, upravljanje otpadom, kao i zaštitu prirode. Svaka opština u Srbiji ima odgovornost da primenjuje zakone, propise i međunarodne propise na lokalnom nivou, pa tako i opština Srbobran.
Teritorija opštine Srbobran (opština obuhvata Srbobran, Turiju i Nadalj) spada među područja ugrožene životne sredine, sa manjim uticajima na čoveka, živi svet i kvalitet života.
Koji su najveći izazovi kada je reč o zaštiti životne sredine?
Opština Srbobran preduzima neke korake za zaštitu životne sredine, kao što su: izrada lokalnog plana zaštite životne sredine, izrada lokalnog registra izvora zagađenja, ulaganje u tretman otpadnih voda, promovisanje održive poljoprivrede i podizanje svesti o pitanjima životne sredine. Međutim, još uvek postoje neki izazovi koje treba rešiti, kao što su: zagađenje vazduha od saobraćaja i industrije, zagađenje vode poljoprivrednim oticajem i otpadnim vodama, nezakonito odlaganje otpada, nedostatak javne svesti o pitanjima životne sredine.
Opština radi na rešavanju ovih izazova, ali će biti potrebni zajednički napori svih da Srbobran bude održiva zajednica.
Koliko je zagađena voda u opštini Srbobran?
Prema podacima Instituta za javno zdravlje Srbije „Dr Milan Jovanović Batut“, Izveštaj o zdravstvenoj ispravnosti vode za piće javnih vodovoda i vodnih objekata u Republici Srbiji za 2021. godinu kvalitet pijaće vode na području opštine Srbobran je nezadovoljavajuć sa aspekta fizičko-hemijske ispravnosti, tačnije 100% uzoraka je bilo fizičko-hemijski neispravno.
Kroz Opštinu prolazi Veliki bački kanal, koji je veoma zagađen otpadnim vodama različitog sastava i porekla (industrija, poljoprivreda, domaćinstva).
Na kanalizacionu mrežu priključeno je 318 domaćinstava, odnosno svega 5,38% ukupnog broja domaćinstava. Najveći deo otpadnih voda ispusti se u septičke jame, a preostale otpadne vode u kanalizacionu mrežu, odakle se bez prečišćavanja ispuštaju u kanalsku mrežu.
Prema najavama iz Pokrajinske vlade navodi se da je za narednu godinu u planu finansijska linija za podsticanje velikih zagađivača, posebno u slivu Krivaje, da ugrade pretprečistače i tako ispuštaju čistiju vodu u tu reku.
Problem sa divljim deponijama
Sva domaćinstva u sva tri naselja Opštine obuhvaćena su organizovanim sakupljanjem čvrstog otpada, koji se odlaže na glavnu nesanitarnu deponiju, pored puta Srbobran – Feketić, na oko 7 km udaljenosti od naselja Srbobran. Osim glavne deponije, u naseljima Opštine, stvaraju se divlje deponije/smetlišta. Primarna separacija otpada ne postoji, kao ni reciklaža.
Saradnja opština u okviru Regionalnog plana upravljanja otpadom
Pre tri godine (2020.) Opština Srbobran usvojila i dokument Regionalni plan upravljanja otpadom za Grad Novi Sad i Opštine Bačka Palanka, Bački Petrovac, Beočin, Žabalj, Srbobran, Temerin i Vrbas za period 2019-2028. godine.
Opšti cilj plana je uspostavljanje dugoročno održivog regionalnog sistema upravljanja otpadom za Region za upravljanje otpadom, na način koji ima minimalan uticaj na životnu sredinu i zdravlje ljudi, koristeći savremene principe upravljanja otpadom, prevenciju nastajanja, ponovno korišćenje i reciklažu, tretman otpada i odlaganje ostatka, kao i podizanje svesti o pitanjima upravljanja otpadom. Razvijanjem Regionalnog plana upravljanja otpadom odrediće se prioriteti i strateški okvir za postupanje i tretman otpada koji je u skladu sa nacionalnim i EU propisima za upravljanje otpadom i Strategijom upravljanja otpadom Republike Srbije i u skladu sa Regionalnim planom usvojenim još 2012. godine.
Cilj razvoja Regionalnog plana, u skladu sa zakonskim obavezama, je:
• analiza trenutne situacije u vezi sa otpadom u Regionu;
• definisanje problema upravljanja otpadom u Regionu, u skladu sa nacionalnim propisima;
• zajednički ciljevi upravljanja otpadom u Regionu, u skladu sa nacionalnim propisima;
• optimalni sistem upravljanja otpadom u Regionu i dinamika sprovođenja Regionalnog plana upravljanja otpadom;
• potrebe za novom infrastrukturom za upravljanje otpadom (postrojenja za tretman, odlaganje, reciklažna dvorišta, oprema, itd.);
• finansijske i ekonomske održivosti plana, poboljšanje naplate, uključujući i mogućnosti građana i preduzeća da plate usluge, potreban nivo finansijske podrške, zahteve partnerima u cilju sprovođenja plana;
• optimalni režim i organizaciona struktura za sistem upravljanja otpadom;
• akcioni plan za sprovođenje Regionalnog plana upravljanja otpadom.
Planovi opštine Srbobran za zaštitu životne sredine do 2030. godine
Priroritni ciljevi koje je opština Srbobran navela u svom pladu za period od 2022. do 2030. godine navedeno je da se do 2030. godine postigne univerzalni i jednak pristup bezbednoj i pristupačnoj pijaćoj vodi za sve, poboljša kvalitet vode smanjenjm zagađenja, eliminisanjem odlaganja i minimiziranjam ispuštanja opasnih hemikalija i materijala, prepoloviti udeo neobrađenih otpadnih voda i značajno povećati recikliranje i bezbednu ponovnu upotrebu vode; da se udvostruči globalna stopa poboljšanja energetske efikasnosti; postići održivo upravljanje i efiksno korišćenje prirodnih resursa; znatno smanjiti stvaranje otpada prevencijom, smanjenjem, recikliranjem i ponovnom upotrebom; poboljšanje obrazovanja, podizanje svesti i ljudskih i institucionalnih kapaciteta za ublažavanje klimatskih promena, prilagođavanje, smanjenje uticaja i rano upozoravanje.
Zaključak
Opština Srbobran ima inicijativu i konkretne planove na čemu sve treba raditi kako bi se zaštitila životna sredina i nadamo se da unapređenje zaštite životne sredine neće ostati tek slovo na papiru, jer kako kaže izreka koju nikada ne smemo da zaboravimo „Mi ovu planetu nismo nasledili od svojih predaka, nego pozajmili od svojih potomaka.“
“Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva”
