Sombor je jedan od najposećenijih gradova u Vojvodini. Krasi ga bogata kulturna baština i raskošna istorija, a poznat je i po tome što je bio utočište mnogih umetnika i pisaca, koji su baš ovde stvarali svoja najistaknutija dela.
Sombor je nadaleko poznat po svom zelenilu, tačnije po bođošima koji su doneseni iz doline Misisipija još 1903. godine. Svaka poseta Somboru je nezaboravna. Uvek poželite da se vratite i osetite njegovu gospodsku dušu, da se prošetate njegovim ulicama, koje krasi bogata arhitektura, da doživite avanturu u prirodi, uživate u tradiciji i gastronomiji.
Sedište Bačko-bodroške županije
Sombor je 1786. godine proglašen za stalno sedište Bačko-bodroške županije. Za potrebe županijske administracije 1808. izgrađena je zgrada (poznata kao Županija), kojoj su bočni tornjevi i začelje dodati 1882. godine.
U Svečanoj sali zgrade Županije nalazi se najveće ulje na platnu u našoj zemlji (7 x 4m), “Bitka kod Sente”, rad Ferenca Ajzenhuta. Monumentalna i realistična slika naslikana je i ovde postavljena 1898. godine. U prvom planu slike su austrijski vojnici, koji prelaze preko grudobrana Turaka. Središnji deo slike zauzima austrijski princ Eugen Savojski na belom konju, uz njega je grof Palfin na crnom konju sa isukanom turskom sabljom, dok mu vojnici privode zarobljenog turskog Kisir Džafer Pašu. U pozadini se nazire silovitost bitke.
U holu Županije izložen je crtež “Sombor viđen očima ptice” arhitekte Branislava Jovina. Delo predstavlja sintezu urbanizma, inženjerstva i umetnosti. Na osnovu preciznih propračuna, nacrtao je 15.000 somborskih objekata. Crtež čuva izgled grada za buduće vekove.
.jpg)
Županija
Arhitektonski simbol grada
Centralni arhitektonski simbol Sombora predstavlja nekadašnja palata somborskog kapetana Jovana Brankovića, kja je izgrađena 1718. godine. Nakon njegove smrti, kaštel je prodat gradskoj upravi, da bi u njoj 1749. godine bio smešten Magistrat. Objekat je svoj konačan izgled dobio 1842. godine i predstavlja najreprezentativnije zdanje u neoklasicističkom stilu. Gradska kuća je proglašena za kulturno dobro od velike važnosti.
Gradska kuća
Muzej u stilu eklektizma
Gradski muzej je osnovan 1945. godine. Smešten je u zgradi koju je 1870. godine, u stilu eklektizma, izgradio bogati trgovac Anton Fernbah. Danas je Gradski muzej Sombor regionalni muzej kompleksnog tipa, koji poseduje odeljenja: arheološko, numizmatičko, etnološko, istorijsko, odeljenje zavičajne istorije umetnosti i zbirku savremene umetnosti. Muzej poseduje i stručnu biblioteku sa vrednim izdanjima od XVIII do XX veka.
Galerija savremene umetnosti Gradskog muzeja u Somboru poseduje zbirku umetničkih dela (slike, crteži, grafike, skulpture i tapiserije) otkupljivanih na godišnjim izložbama manifestacije “Likovna jesen” koja je održavana od 1961. do 1995. godine.
.jpg)
Gradski muzej
Galerija “Milan Konjović” je otvorena 1966. godine u zgradi izgrađenoj 1838. godine u bidermajer stilu. Poznati somborski slikar Milan Konjović je svome rodnom gradu zavetovao legat od 500 radova koji se godinama uvećavao novim donacijama. Legat danas sačinjava 1.084 umetnička dela (slike, pasteli, akvareli, tempere, crteži i tapiserije).
Slikar Milan Konjović (1898-1993) sa opusom od 6.000 radova pripada samom vrhu srpske umetnosti, uz afirmaciju svoga osobenog stila strasnog koloriste ekspresionističkog temperamenta.
.jpg)
Galerija “Milan Konjović”
Velika pravoslavna crkva
Somborski Srbi su još u vreme Turaka imali malu Svetođurđevsku crkvu, koju obnavljaju 1717. godine. Uz ovu staru crkvicu, 1744. godine grade novi, veliki crkveni toranj. Nova crkva je izgrađena 1761. godine, od sakupljenog priloga imućnih i siromašnih somborskih Srba, a unutrašnjost je renovirana 1866. godine.
U porti iza crkve sazidana je prizemna trščara u kojoj je 1788. godine Avram Mrazović pokrenuo “Normu” (prvi kurs za obrazovanje učitelja). Objekat je 1863. godine renoviran za potrebe održavanja nastave za ženska odeljenja Učiteljske škole, koja je bila ovde do 1921. godine. Danas je zgrada sedište crkvene opštine.
Crkva Svetog velikomučenika Georgija
Crkva sa dva tornja
Karmelska provincija na području bivše Jugoslavije poseduje svojih sedam samostana, od kojih se jedan nalazi u Somboru. Crkva je izgrađena 1904. godine i predata je na upravu karmelićanima (rimokatolički crkveni red). Crkva sa svoja dva zvonika, visine 73,5 m, nikog ne ostavlja ravnodušnim. Pored crkve je 1905. godine izgrađen samostan (konvikt), koji sa crkvom čini skladnu arhitektonsku celinu.
U crkvi se nalaze orgulje izrađene 1926. godine i bile su treće po veličini na prostoru bivše Jugoslavije. Crkva poseduje impozantnu biblioteku sa oko 17.000 knjiga. Najstarije knjige u biblioteci napisane su na mađarskom, nemačkom, hrvatskom, latinskom, poljskom i italijanskom jeziku.
Karmelska crkva Svetog Stjepana kralja sa samostanom Gospe Karmelske
Od 15. novembra 1816. Sombor je postao sedište „Kraljevskog pedagogičeskog instituta srbskog“, kako je bio zvaničan naziv prve Srpske učiteljske škole (Preparandije) u vreme njenog preseljenja iz Sentandreje u Sombor. Sentandrejska Srpska preparandija osnovana je četiri godine ranije, 15. novembra 1812, zahvaljujući trudu Uroša Stefana Nestorovića, carskog savetnika i nadzornika za sve pravoslavne škole u habzburškoj monarhiji.
Ova škola, koja je uz dve gimnazije (novosadsku i karlovačku), karlovačku Bogosloviju i Maticu srpsku predstavljala jednu od pet najvažnijih srpskih kulturno-prosvetnih ustanova u Austrijskom carstvu, decenijama se nalazila u nekadašnjem skromnom zdanju nekadašnje škole „Norma“ Avrama Mrazovića, u porti somborske Svetođurđevske crkve (ova škola je radila od 1778. do 1811. i osim đaka osnovaca, školovala je i buduće srpske učitelje). Zdanje nekadašnje Norme srušeno je 1863. godine, a na istom mestu podignuta je nova velika prizemna zgrada somborske Preparandije (danas je u ovoj zgradi sedište Srpske pravoslavne crkvene opštine).
.jpg)
Preparandija
Zdanje sagrađeno na inicijativu Deoničarskog društva Somborskog pozorišta
Prva predstava u zgradi Pozorišta u Somboru održana je 25. novembra 1882. godine. Zdanje je sagrađeno na inicijativu Deoničarskog društva Somborskog pozorišta, formiranog 1879. koje su činili građani Sombora. Od tada, Pozorište u Somboru radi kontinuirano. Stalno profesionalno pozorište deluje od 1946. godine, a 1952. prerasta u Narodno pozorište.
U Somboru su režirali najistaknutiji reditelji svoje generacije: Mata Milošević, Marko Fotez, Jovan Putnik, Slavoljub Stefanović Ravasi, Ljubomir Draškić, Dejan Mijač, Paolo Mađeli, Vida Ognjenović, Dimitrije Jovanović, Stevo Žigon, Petar Veček, Ljubiša Ristić, Zoran Ratković, Ljuboslav Majera, Egon Savin, Jagoš Marković, Kokan Mladenović, Dušan Petrović, Gorčin Stojanović, Olja Đorđević, Iva Milošević, Ana Đorđević, Boris Liješević, Milan Nešković, Jana Maričić, Igor Vuk Torbica. Na našoj sceni su izvođeni najznačajniji domaći i svetski pozorišni klasici, ali smo takođe pratili novu i avangardnu dramsku literaturu.
Narodno pozorište Sombor
Čuvari tradicije
Petnaestak kilometara severozapadno od Sombora nalazi se varošica Bezdan, poznata po lovno- ribolovnom turizmu, ali daleko poznatija po tkanju svilenog damasta. Tradiciju tkanja do danas je sačuvala i održala zanatska radionica – tkačnica svilenog damasta “NOVITET-DUNAV” Bezdan. Na naše prostore je krajem XIX veka iz Češke i Mađarske preneto zanatstvo umetnog tkanja, oprema i razboji. Umetnički tkač, Janoš Šmit, koji je u Bezdan doselio 1871. godine unapredio je tkačku tradiciju, napustio je dotašnji rad sa kudeljom i lanom i prešao na tkanje damasta od uvoznog, specijalno obrađenog lana iz Češke i Engleske. Tada se tkalo najsavremenijom tehnologijom koja se, u neizmenjenom stanju, održala do danas.
Posle drugog svetskog rata bezdanski privatni tkači – zanatlije udružili su sredstva i 1951. godine osnovaju tkačku zadrugu “DUNAV”. Izrada proizvoda i danas se vrši isključivo na ručnim razbojima žakard tkanja sa bušenim karticama, koje datiraju iz 1871. godine. Proizvodnja se vrši na 18 drvenih razboja. Sirovinski sastav materijala je 49% pamuk i 51% rayon svila. Proizvodni program sačinjava ručno tkani svileni damast – stolnjaci, nadstolnjaci, salvete i navlake za posteljinu. Svaki proizvedeni predmet je unikat i odiše stilom i bogatstvom osećaja za sklad i lepotu.
Tkanje svilenog damasta u Bezdanu
Zoološki vrt nadomak grada
Sa 17 godina Milan Mirić iz Koluta počeo je da udomljava napuštene i povređene životinje. Danas, tri decenije kasnije, ima svoj zoološki vrt, gde je utočište pronašlo više od 700 životinja. Dvorište mu je postalo tesno, pa je kupovao komšijsko zemljište. Na sedam i po hektara prostire se pravi raj za životinje nadomak Sombora.
Jeleni, majmuni, flamingosi, papagaji, lame, poni konji i par mrkih medveda Bato i Seka prava su atrakcija zoološkog vrta “Miki” iz Koluta.
.jpg)
Zoološki vrt u Kolutu
“Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva”
